Dedica al giovane senatore Lucio Fabio Severo in calcare da Trieste San Giusto

STAMPA pdf
Oggetto
Base onoraria
Inventario
13545
Collocazione
Civico Museo d'Antichità “J.J. Winckelmann”; Lapidario Tergestino
Cronologia
138 d.C. ca - 165 d.C. ca
Dimensioni
cm; altezza 93; larghezza 80; profondità 165
Materia e tecnica
Pietra
Conservazione
Intero

Blocco liscio; Fronte iscritta; Lato destro iscritto; Precedentemente integrato da base e coronamento non pertinenti, ora rimossi; Sulla faccia principale è scolpita la dedica, su una di quelle laterali il decreto municipale relativo all'onorificenza tributata al senatore.

Iscrizione
<:in fronte> L(ucio) Fabio [L(uci) f(ilio)] | Pup(inia) Sev[e]ro, | quaestor[i] | urbano, | [de]cu[r(iones) et] plebs | T[ergesti]nor(um). \ <:in latere intuentibus dextro> [Quod A]spanius Lentulus et | [---]s Nepos IIvir(i) iur(e) dic(undo) v(erba) f(ecerunt) | [L(ucium) Fabium S]everum clarissimum vi= | [rum m]ulta iam pridem in rem p(ublicam) nos= | [tra]m beneficia contulisse, ut qui a pri= | [m]a sua statim aetate id ege[r]it uti in ad= | [iuv]anda patria sua et dignitate et el[o]quentia cres= | [ce]r et nam ita multas et magnifica[s c]ausas publi= | [c]as aput optimum principem Antoninum Aug(ustum) Pium | [a]dservisse, egisse, vicisse sine ullo quidem aerari nos= | [t]ri inpendio, ut quanvis admodum adulescens senili= | [b]us tamen et p[e]rfectis operibus ac factis patriam suam nos= | que insuper sibi universos obstrinxerit, nunc ver[o] tam gr= | andi beneficio tam salubri ingenio ta[m] perpetua uti[l]itate rem | p(ublicam) n(ostram) adfecisse, ut omnia praecedentia fa[c]ta sua, quanquam im= | mensa et eximia s[i]nt, facile su[per]ari[t]: nam in hoc quoque mira= | bilem esse c(larissimi) v(iri) virtutem, quod cotidie in bene [f]aciendo et in [p]a= | tria sua tuenda ipse se vincat et id[ci]rco, quamvis pro mensu= | ra beneficiorum eius impares in refe[r]enda gratia simus, inte= | rim tamen pro tempore vel facultate ut adiuvet saepe factu= | rus, remunerandam esse c(larissimi) v(iri) benivolentiam, non ut illum pro= | niorem [h]abe[a]mus: aliut enim vir ita natus non potest facere: sed | ut nos iudicantibus gratos praebeamus et dignos tali decore ta= | [liq]ue praesidio, q(uid) f(ieri) p(laceret), d(e) e(a) r(e) i(ta) c(ensuerunt) primo ce[n]sente Calpurnio Certo. | [Cum Fabi]us Severu[s] vir amplissimus adque clarissimus tanta pietate tanta= | [q]ua adfectione rem p(ublicam) n(ostram) amplexus sit itaque pro minimis ma= | [x]imisque commodis e[i]us excubet adque omnem praestantiam | [suam] exerat, [ut] manifestum sit id eum agere, ut non modo nobis sed pro= | [x]imis quoque civitati[b]us [d]eclaratum v[e]l[i]t esse s[e] non ali quam | [pa]tria[e] sua[e] natum et [c]ivilia studia, [q]uae in eo quamvis admodum | [invene] iam sint [p]eracta atque perf[e]cta, ac senatoriam dig= | [nitate]m hac maxime ex causa co[nc]upivisse, uti patriam su= | [am cu]m orna[ta]m [t]um ab omni[bus] in[i]u[r]iis tutam defensa[mque] | [praest]aret, interim aput iudi[ces] a Cae[sar]e datos, in[t]erim aput ip= | [sum impe]ratorem c[a]usis [pub]licis patro[cin]an[do], qua[s] cu[m iust]i= | [ti]a [di]vini [pr]incipis tum [sua] eximia [ac pru]denti[s]sima [o]ratione; | [semp]er no[b]is cum victor[ia fi]rmiores [rem]isit, [ex] pro[xi]mo vero, \ <:columna II> ut manifestatur cael[es]tis litteris A[ntoni]= | ni Aug(usti) Pii, tam felici[t]er d[e]si[de]riu[m] publicum [a]= | pud eum sit prosecu[t]u[s] impet[ra]ndo u[ti Car]= | ni Catalique attributi a div[o] Augusto rei publi= | cae nostrae, pro ut qui mer[u]issent vita atque ce[n]= | su, per aedilitatis gradum in cu[r]iam nost[ra]m admitt[e]= | rentur ac per hoc civitat[e]m [R]oma[n]am apisceren= | tur, quo et aerarium nostrum dita[vit et cur]iam complev[it] | et universam rem p(ublicam) n(ostram) cum fom[en]tis ampliavit adm[it]= | tendo ad honorum communionem et usurpation[em] | Romanae civitatis et optimum et locupletissim[u]m | quemque, ut scilicet qui olim [e]r[a]nt tantum in redit[u] | pecuniario nunc et in illo ipso et duplici quid[em] pe[r] | honorariae numeration[e]m repperiantu[r et] s[int] | cum quibus munera decurionatus iam ut paucis [one]= | rosa honeste de pl[e]no compartiamur. Ad cuiu[s rei] | gratiam habendam, ut in [s]aecula [perma]nsuro eius= | modi beneficio oportuer[at] quidem, si fie[r]i poss[et ac] | si verecundia clarissimi vi[r]i permitteret, univer[s]os nos | ire et gratias ei iuxta o[p]timum principem agere. Sed | quoniam certum est nobis one[ro]sum ei futurum [ta]= | le nostrum of[f]ic[i]um, illut certe proxime fieri opo[r]= | tet[o] statuam [e]i auratam equestrem primo quoque | tempore in celebe[r]rima fori [n]ostri par[te p]oni et i[n] | basi eíus hanc nostram consensione[m] a[t]que h[o]c | decretum inscri[b]i, [ut]i ad [poste]ros nostros tam volt[us] | amplissimi viri quam facta permaneant, petique a Fa= | bio Vero egregio v[ir]o, pa[tre] Severi, uti quando q[ui]= | de[m et] commentarium hoc ipsius sit providentiae, qua | rem publicam n(ostram) in[f]atigabili [c]ura gubernat, et in hoc | [p]lu[s] publici benefici, q[u]od talem [et] nobis et imperio civem p[ro]= | creavit a[t]que forma[v]it, cuius opera studioq(ue) et ornatio[res] | et tutiores in dies nos m[a]gis magi[s]que sentiamus, uti [pat]iat[ur] | se in hanc rem [ad] [fi]li[u]m [s]uum [lega]r[i] mandarique si[bi], | uti g[ra]tias publice [cl]aríss[im]o viro mandatu no[s]= | tro agat et ga[ud]ium universorum singulariorum[que] | ac volun[t]atem ut ma[gis]ter talium rerum in notiti[am] | eius perferat. Censuerunt.
Bibliografia

CIL 05, 00532

ILS 6680

InscrIt, 10, 4, 031

Arch. Triest., s. IV, 33, 1973, pp. 25-74 (G. Lettich)

G. Alföldy, Römische Statuen in Venetia et Histria. Epigraphische Quellen, Hridelberg 1984, p. 84, nr. 30

SupplIt, 10, 1992, pp. 215-216 ad nr.

HD033020 (B. Ruck)

A.M. Andermahr, Totus in praediis. Senatorischer Grundbesitz in Italien in der frühen und hohen Kaiserzeit, Antiquitas III.37, Bonn 1998, p. 262, nr. 198

G. Alföldy, Städte, Eliten und Gesellschaft in der Gallia Cisalpina. Epigraphisch-historische Untersuchungen, Stuttgart 1999, p. 285, Tergeste, nr. 2

M. Vidulli Torlo, Il lapidario Tergestino al Castello di San Giusto, Trieste 2001, pp. 32-33 con foto (F. Mainardis)

Ant. Alt. Adr., 58, 2001, pp. 126-130 (R.F. Rossi)

Ubi erat Lupa, ID-Nr. 16161, con foto

stampa